4. Karma jako związki
Ujęcie rzeczy zatytułowane
"karma jako związki" jest trudne do zrozumienia i złożone, co można
unaocznić za pomocą poniższego diagramu.
Diagram składa się z siedmiu
koncentrycznych kręgów, z których każdy symbolizuje określony wymiar karmy.
Największym jest krąg zewnętrzny, przestawiający "najogólniejszą karmę
zbiorową" wielkich grup , nazywaną też karmą najwspólniejszą, najszerszą i
najpowszechniejszą.
Drugi krąg jest mniejszy niźli
pierwszy, a i stopień ogólności odpowiednio mniejszy. Przeto objęto ją mianem
karmy kolektywnej wspólnej. Obszar zakreślony przez każdy z następnych kręgów
jest mniejszy od poprzedniego, i tak aż do siódmego kręgu, który przestawia
najmniejsze pole oddziaływania karmy, to znaczy karmę indywidualną lub osobową.
Ponieważ ta ostania odnosi się do osobowości, czyli Ego, toteż różni się od
wszystkich innym rzeczy.
1. karma powszechna
2. wspólna karma kolektywna
3. kolektywna karma narodu
4. kolektywna karma różniąca
5. karma niekolektywna
6. karma skrajnie niekolektywna
7. karma indywidualna
|
Pokuśmy się i bliższe zbadanie tych
siedmiu wymiarów karmy, karmy jako związków. Krąg zewnętrzny, karmę najbardziej
zbiorową, wyjaśnić można z punktu widzenia człowieka jako czującej istoty.
Ludzie, obojętnie jakiej rasy, stanu czy płci, wszyscy doświadczają skutków
karmy, jak zresztą wszystkie w ogóle istoty na kuli ziemskiej.
Najbardziej podstawową potrzebą
życiową wszystkich istot tego globu jest obecność światła słonecznego,
powietrza i wody - zasadniczych czynników uniemożliwiających przeżycie. Pod tym
względem człowiek nie różni się od pozostały istot. Oznacza to, że człowiek w
swym uzależnieniu od świata, powietrza i wody posiada wspólną karmę z innymi
istotami zamieszkującymi ziemię. Tę ogólną karmę nazwano
również"kolektywną karmą zbiorowości", lecz dla uproszczenia
stosujemy tu termin "karma kolektywna". W tym wymiarze znajduje się
nie tylko człowiek, lecz również wszystkie inne żyjące istoty. Im większy jest
krąg, tym bardziej ogólna karma; im bardziej związany jest charakter, tym
trudniej coś zmienić. To np. człowiek może zrezygnować z regularnego odżywiania
się, z posiadania domu i przyodziewku, a jednak nie spowoduje to gwałtownych i
ciężkich konsekwencji czy śmierci. Lecz aby przeżyć, człowiek bezwarunkowo
potrzebuje światła słonecznego, powietrza i wody. Toteż pierwszy krąg
przedstawia te wszystkie istoty zamieszkujące Ziemię, które mają wspólną karmę,
której charakter i nieodmienność są najsilniejsze.
Drugi krąg symbolizuje karmę
kolektywną wspólną wszystkim istotom ludzkim; nie dotyczy ona innych istot.
Człowiek ma zdolność do tworzenia symboli i zdolność mówienia, co wyróżnia go
spośród pozostałych istot. To jest właśnie zbiorowa karma ludzi, której już z
nikim nie dzielimy. Używanie symboliki i mowy - z jednej strony - poszerza
zakres świadomości człowieka, z drugiej zaś - wzmaga rozmaite związane z tym
problemy i trudności. Mowa jest wprawdzie pojazdem myślenia, lecz cechy
określonego systemu językowego mogą również oznaczać ograniczenie sposobu
myślenia. Korzyści i straty wynikające z zastosowania symboliki i mowy dotyczą
wszakże tylko człowieka, nie są udziałem innych istot.
Dalszy przykład: Zachodni teolodzy
są zdania, że świadomość rozróżnia się między dobrem a złem jest atrybutem
człowieka i wyróżnia go spośród innym istot. Można wątpić w słuszność takiego
stanowiska, albowiem możliwe, że inne wysoko rozwinięte istoty również doznają
wyrzutów sumienia i zjawisko "samoświadomości"nie jest im obce.
Niemniej jednak świadomość moralna człowieka manifestuje się bez wątpienia
najsilniej. Jest to przecież niezaprzeczalnym faktem. Radość i cierpienie,
warunkowane przez świadomość moralną, są bardzo wielopoziomowe, przeto -
zasadniczo - związki międzyludzkie są silniej zróżnicowane niż związki między
innymi istotami.
Człowiek posiada jeszcze jedną szczególną
właściwość, a mianowicie "samoświadomość" czyli zdolność bycia
świadomym samego siebie. Przedstawia to również pewną osobliwość człowieka,
która pozwala mu na przekroczenie granic własnego ciała, daje mu możliwość
obserwowania samego siebie. Oznacza to, że umysł, świadomość ludzka nie tylko
przeżywa zewnętrzne projekcje (jako stojące poza nią) lecz może również
traktować samego siebie jako obiekt obserwacji. Ta zdolność do przekraczania,
transcendowania samego siebie, przenosi go w położenie zewnętrzne w stosunku do
obiektywnych i subiektywnych zjawisk czy stronniczości uczuć, pozwalając na
jasne ujęcie prawdziwej formy rzeczy. Zdolność ta wyróżnia człowieka spośród
innych istot, które są całkowicie pozostawione instynktom impulsom odruchów
warunkowych. Wspomniane wyżej właściwości - stosowanie symboliki i mowy ,
świadomość moralna i transcendentna zdolność samoświadomości - są trzema
czynnikami, które czynią z człowieka istotę wyposażoną w rozum, uczucia i cele.
Ukazuje to drugi krąg, ponieważ tych trzech czynników nie spotyka się u innych
istot.
Zatem, co się tyczy zbiorowości
ludzi - wszystko jedno jakiej rasy, klasy, płci -wszyscy przedstawiciele tej
zbiorowości posiadają zdolność świadomości samego siebie. Dlatego też ich karmę
obejmuje się mianem "karmy kolektywnej", które oznacza wszystkie
wytworzone przez całą ludzkość owoce karmiczne, nie przypisane żadnej
szczególnej grupie ludzi.
Trzecim wymiarem jest karma
określonego narodu. Człowiek jest istotą społeczną, której życie i aktywność
znajdują się pod wpływem takich czynników jak naród czy państwo. Ekstremalny
rozwój nauki i związane z nim ułatwienia komunikacyjne, jak nigdy przedtem
zmniejszają dystans między narodami, przez co zresztą świadomość należąca do
jakiegoś określonego narodu coraz bardziej rozmywa się. Dzisiaj myślenie
ograniczone kategoriami narodowymi ustępuje na rzecz myślenia dominowanego
przez kategorie dotyczące czynników międzynarodowych, decydujących o wojnie i
pokoju.
Natomiast wszyscy obywatele danego
państwa muszą przyjąć na siebie specjalne, narzucone przez nie obowiązki. W
związku z tym dochodzi do głosu określona i wspólna dla wszystkich obywateli
karma. Rozpatrzmy przykładowo państwo izraelskie, w którym okres służby
wojskowej jest dłuższy niż w innych krajach. Oto także przykład karmy
narodowej, która nie ma już żadnego wpływu na losy obywateli innych państw.
Podatek dochodowy w Anglii jest
wyższy niż w większości innych państw; z kolei w Kuwejcie; jednym z czołowych
producentów ropy naftowej, świadczenia społeczne są wyższe niżeli w
jakimkolwiek innym państwie świata, zaś obowiązki obywateli względem państwa są
śmiesznie znikome. Niektórzy utrzymują, że dzisiejsze ziemie chińskie to
największe w historii "ludzkie ZOO", gdzie zastosowano wszelkie
metody rządzenia, aby zrównać ludzi między sobą. Te przykłady pokazują jak
mocny jest wpływ karmy narodowej na losy poszczególnych mieszkańców danego
państwa. Kiedy jakieś państwo przystępuje do wojny, wówczas dla młodych
poborowych nie ma ucieczki. Dezercja jest naganna zarówno z prawnego i
społecznego punktu widzenia, a nawet z moralnego punktu widzenia można by ją
usprawiedliwić tylko z wielkim trudem. Kiedy wyobrazimy sobie żołnierzy
walczących stron, którzy z dala od domu muszą zabijać zupełnie nieznajomych
ludzi, wtedy rzeczywiście rodzi się pytanie, czy naprawdę oni wszyscy tego chcą
? Tragicznie jest przy tym to, że człowiek musi czynić takie rzeczy, których
właściwie w ogóle nie chciałby czynić. Oto klarowny przykład sposobu
funkcjonowania karmy kolektywnej narodu.
Czwarty krąg symbolizuje
"karmę kolektywną różnicującą", która funkcjonuje na poziomie każdej
grupy mniejszej niż naród. Wyobraźmy sobie wymiar tej karmy w oparciu o
przykład pewnej szkoły. Podobno w publicznych szkołach średnich na południu
Tajwanu zajęcia w zakresie nauki języka obcego pozostawiły wiele do życzenia,
gdyż cechował je niski poziom ogólny, co rzucało się w oczy zwłaszcza w
okolicach górzystych. Można to widzieć równie dobrze jako karmę zbiorową
uczniów, przejawiającą się w określonym czasie i określonym miejscu, mianowicie
na południu Tajwanu, zwłaszcza w okolicach górskich. Wcześniej poziom zajęć z
języka chińskiego w szkołach prowincji Seczuan i Hunan (pod administracją
chińską) był bardzo wysoki, wyższy niż w uniwersytetach innych prowincji. Oto mamy
karmę kolektywną wszystkich uczniów prowincji Seczuan i Hunan. Jeżeli
zawęzilibyśmy zakres oddziaływania, to można by mówić - na przykład - o
wspólnie wynoszonych korzyściach i radościach, wspólnie wypełnianych
obowiązkach, wspólnie przeżywanych przez uczniów jakiejś szkoły troskach.
Kiedy spotkacie się ze złym
zarządem instytutu lub z kiepskim profesorem, dzielicie tego pecha wspólnie z
wszystkimi studentami instytutu. Kiedy macie maksymalnie złego nauczyciela,
wówczas tracicie czas, trwoniąc go nie tylko bezsensownie, lecz również w
sposób osłabiający korzyści, które moglibyście wynieść z nauki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz